Workation, czyli połączenie pracy z wakacjami, to coraz popularniejszy trend wśród pracowników zdalnych. Jest to forma pracy, która pozwala na podróżowanie i odkrywanie nowych miejsc, jednocześnie realizując obowiązki zawodowe. W Polsce jest to możliwe dzięki rosnącej liczbie firm oferujących pracę zdalną. Ale jak rozmawiać z pracodawcą o wyjeździe na workation? Czy istnieją jakieś prawa i obowiązki, które powinniśmy znać jako początkujący cyfrowi nomadzi?
Rozmowa z przełożonym
Pierwszym krokiem do zrealizowania planu workation jest rozmowa z przełożonym. Ważne jest, aby przedstawić mu korzyści płynące z takiego rozwiązania – nie tylko dla siebie, ale także dla firmy. Pracownik, który ma możliwość połączenia pracy z podróżowaniem, jest często bardziej zadowolony i efektywny. Ponadto, dzięki pracy w różnych strefach czasowych, może być dostępny w godzinach, które są poza standardowym czasem pracy firmy. Wreszcie, workation może być doskonałym sposobem na zdobycie nowych umiejętności i doświadczeń, które mogą przynieść korzyści dla firmy.
Zrozumienie praw i obowiązków
Kolejnym krokiem jest zrozumienie praw i obowiązków związanych z workation.
W Polsce, chociaż prawo pracy nie reguluje bezpośrednio tej kwestii, istnieją pewne przepisy, które mogą być zastosowane w kontekście pracy zdalnej z różnych lokalizacji.
Zgodnie z art. 6718 § 1 Kodeksu pracy, definicja pracy zdalnej nie wyklucza możliwości wykonywania obowiązków poza stałym miejscem pracy, pod warunkiem, że zostanie to każdorazowo uzgodnione z pracodawcą. Jest to kluczowy element, który umożliwia elastyczne podejście do miejsca wykonywania pracy.
Jednakże, pojawia się problem dotyczący ubezpieczenia społecznego dla pracowników zdalnych. Kwestia, kiedy i w jakim państwie należy opłacać składki, długo pozostawała nieuregulowana. Nowe przepisy w tej materii przynoszą jednak pewne rozwiązania.
Od 1 lipca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) przystąpił do międzynarodowego porozumienia dt. transgranicznej pracy zdalnej, które ułatwia pracę zdalną poza granicami kraju, pozwalając jednocześnie na utrzymanie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w polskim systemie. To znaczące udogodnienie dla osób pragnących łączyć pracę zawodową z podróżowaniem.
Kraje, które podpisały to porozumienie, obejmują: Austrię, Belgię, Chorwację, Czechy, Finlandię, Francję, Niemcy, Liechtenstein, Luksemburg, Maltę, Norwegię, Portugalię, Hiszpanię, Szwecję, Szwajcarię, Holandię, Słowację oraz Słowenię (od września 2023).
Aktualna lista krajów, które są objęte jest tutaj:
https://socialsecurity.belgium.be/en/internationally-active/cross-border-telework-eu-eea-and-switzerland
Porozumienie ma zastosowanie jedynie do tych pracowników, którzy łącznie spełniają następujące warunki:
- są zatrudnieni u pracodawcy (na UOP) mający siedzibę w państwie, które podpisało porozumienie ramowe,
- zwyczajowo pracują w państwie, w którym znajduje się siedziba ich pracodawcy i zwyczajowo wykonują transgraniczną pracę zdalną w państwie zamieszkania,
- państwo zamieszkania pracownika podpisało porozumienie ramowe,
- transgraniczna praca zdalna w państwie zamieszkania pracownika stanowi więcej niż 25%, ale jednocześnie mniej niż 50% całkowitego czasu pracy takiego pracownika
Jeżeli chodzi o fromalności to należy złożyć wnioski poprzez PUE: US-36 i następnie US-34 w celu uzyskania wniosku A1. Szczegółowy poradnik dotyczący formalności i wymagań, aby uzyskać wniosek A1 znajduje się tutaj.
Dodatkowo należy pamiętać, że pracownik jest zobowiązany do wykonywania swoich obowiązków zgodnie z umową o pracę, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. To oznacza, że musi być dostępny w godzinach pracy, realizować zadania i przestrzegać polityki firmy. Ponadto, pracodawca ma prawo do kontroli sposobu wykonywania pracy, choć w praktyce jest to trudne do zrealizowania podczas workation.
Zabezpieczenie techniczne i logistyczne
Ostatnim, ale nie mniej ważnym aspektem jest zabezpieczenie techniczne i logistyczne. Pracownik musi mieć pewność, że będzie miał dostęp do stabilnego internetu i odpowiednich narzędzi do pracy. Warto również sprawdzić, czy ubezpieczenie zdrowotne obejmuje ewentualne choroby lub wypadki za granicą. Wreszcie, należy pamiętać o kwestiach logistycznych – na przykład o różnicy czasu między miejscem pobytu a siedzibą firmy, która może wpływać na dostępność i komunikację.
Workation to szansa na połączenie przyjemności z obowiązkami zawodowymi. Jednak, aby to było możliwe, konieczne jest odpowiednie przygotowanie i zrozumienie praw i obowiązków związanych z taką formą pracy. Pamiętajmy, że kluczem do sukcesu jest otwarta i szczera komunikacja z pracodawcą.